Hoge Raad: verbeurde dwangsommen kunnen wel dienen als steunvordering bij een faillissementsaanvraag

Bij de aanvraag van een faillissement moet voldaan zijn aan diverse voorwaarden. De schuldenaar moet zijn opgehouden met betalen. Wanneer is dat het geval? De schuldenaar moet meerdere schuldeisers hebben (het pluraliteitsvereiste) en de schuldenaar moet zijn opgehouden met betalen.

Een schuldeiser die het faillissement van zijn wederpartij aanvraagt, heeft zelf een vordering op de schuldenaar. Daarnaast wordt bij de faillissementsaanvraag melding gemaakt van vorderingen van ten minste één andere schuldeiser. Dat noemt men ook wel de steunvordering. Aan de steunvordering worden minder vergaande voorwaarden gesteld dan aan de hoofdvordering. Een steunvordering hoeft niet openbaar te zijn. Ook hoeft de steunvordering qua omvang niet vast te staan. Daarnaast hoeft de steunvordering geen betrekking te hebben op de betaling van een geldsom.

De procedure bij de Hoge Raad

Op 17 november 2023 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen, waarin de vraag centraal staat of verbeurde dwangsommen kunnen fungeren als steunvordering in een faillissementsaanvraag.

Wat zijn dwangsommen?

Een rechter kan in een uitspraak bepalen dat een procespartij iets moet doen of juist niet mag doen. Om ervoor te zorgen dat de desbetreffende procespartij zich ook daadwerkelijk aan die veroordeling houdt, kan de rechter aan een veroordeling een dwangsom koppelen. Als een procespartij handelt in strijd met de veroordeling, dan verbeurt hij een dwangsom. Deze procespartij dan aan zijn wederpartij een door de rechter vastgesteld geldbedrag betalen.

Kunnen verbeurde dwangsommen fungeren als steunvordering?

In de wet is bepaald er geen dwangsommen meer worden verbeurd op het moment dat de veroordeelde failliet is verklaard. Als er al dwangsommen zijn verbeurd voorafgaand aan de faillietverklaring, dan kunnen die dwangsommen niet met succes ter betaling bij de curator worden ingediend. Daardoor ontstaat de vraag of dwangsommen wel kunnen dienen als vordering of steunvordering om een faillissementsaanvraag op te kunnen baseren.

Wat overweegt de Hoge Raad?

Omdat dwangsommen die voor de faillietverklaring zijn verbeurd, niet ter betaling bij de curator kunnen worden ingediend, kunnen deze dwangsomvorderingen ook niet fungeren als hoofdvordering waar een faillissementsaanvraag op kan worden gebaseerd. In het arrest van 17 november 2023 heeft de Hoge Raad bevestigd dat de dwangsomvordering wel kan worden gebruikt naast andere vorderingen om te onderbouwen dat de schuldenaar verkeert in een toestand dat hij heeft opgehouden te betalen. Bovendien kan een dwangsomvordering worden gebruikt als steunvordering.   

Heeft u vragen over procesrecht, contractenrecht of over het succesvol incasseren van geldvorderingen, neem dan contact op met één van onze advocaten.